Ich Gehör Nur Mir - Elisabeth

AKTE 2

Scene 1

De Kathedraal in Buda, Hongarije (1867) – de kroning

Lucheni:

kathedraal van Boedapest, op deze gedenkwaardige achtste juli
achttienhonderdzevenenzestig, de keizer van Oostenrijk en de
bovenaards mooie Elisabeth koning en koningin van Hongarije
worden krijgt U de unieke gelegenheid een waardevolle
herinnering te kopen en niet duur! Kom dichterbij… Komt U toch allemaal

net iets dichterbij, op het puntje van uw stoel. Want het wordt spannend!

Bekijk die foto goed
Elisabeth met zoontje, ‘t is voor een lage prijs
En zie, is dit niet zoet?
De keizer met familie viert kerstmis in ‘t paleis
En kijk eens hier, ‘t gelukkig stel
‘T is een en al verliefdheid zie je wel?
Of een fraai beschilderd bord
Daarop Sissi in gebed verzonken in de hofkapel
Neem een prachtig souvenir mee, vol van keizerlijke sfeer
Zo fijnzinnig, lief en innig, mijn God wat wil je meer?
Kitsch!
Kitsch!
Kitsch!

Zeg, haal je neus niet op
Doe niet alsof jou werkelijk de waarheid interesseert
De waarheid kost je niks
Maar wat heb je aan een waarheid die alleen maar deprimeert?
Oh, Elisabeth is in
Men spreekt van haar al meer dan honderd jaar
Maar wie ze werkelijk was
Dat wordt je uit geen enkel boek of uit een film gewaar
Wat bracht haar de aanbidding? Wat bracht haar haat en nijd?
Wat bleef er van haar leven nog over in de tijd?
Slechts Kitsch!
Kitsch!
Kitsch!

Nou, als je ‘t echt wilt weten
Jullie Sissi was in werkelijkheid een tragisch figuur
Van ‘t strenge protocol
Dacht zij zich te bevrijden, maar stuitte op een muur
En toen het duidelijk werd
Dat Sissi in de val gelopen was
Gevangene van pracht en praal
Toen werd ze echt wanhopig en begon het drama pas
Maar jullie willen sprookjes zien
Dus rest ons na wat tijd
Van schoonheid en van schande
Van droom en werkelijkheid, slechts
Kitsch!
Allemaal Kitsch!
Alles is Kitsch!
Kitsch
Oooooooooooooh kitsch ….

Scene 2

Slot Godollo, Hongarije – kleine Rudolf

Rudolf:

Ik wil je spreken
Ik wil zo graag iemand om me heen
Maar met mijn vrienden mag ik niet spelen
Het protocol, zegt iedereen
Moeder, ik voel mij hier opgesloten
Ik wil m’n vrijheid net als jij
Toch wil jij nooit je zoon om je heen
Waarom laat jij mij alleen?

De Dood:

Zij heeft voor jou nog altijd geen tijd

Rudolf:

Waarom?

De Dood:

Ze heeft zich door haar schoonheid bevrijd

Rudolf:

Van mij?

De Dood:

Ik ben dichtbij

Rudolf:

Ik word van alles afgeschermd
Help je zoon, waar moet ik nu heen?
Waarom laat jij mij alleen?

Scene 3

Salon Sophie in de Hofburg – politiek spel

Lucheni:

De dame in het spel heet nu Elisabeth
De schoonmoeder is bang dat zij dit keer het spel verliest
Verzamelt haar pionnen voor een meesterzet

Sophie:

De monarchie moet gered
Mijn zoon luistert niet meer naar mij
Elisabeth die streeft me voorbij
Van nu af aan wij tegen haar

Grunne:

Er dreigt ons beslist groot gevaar

Rauscher:

We moeten iets doen

Hubner:

En direct

Hofkliek:

Voor zij volledig aan de touwtjes trekt

Schwarzenberg:

Nu men een rebel als landsminister installeert

Kempen:

Zij kent liberalen en leest verboden literatuur

Schwarzenberg:

Hoe moet dat nu verder, die bombardour speelt echt met vuur

Hofkliek:

De monarchie in gevaar
We moeten iets doen en direct
Voor zij volledig aan de touwtjes trekt

Grunne:

Ik begrijp de keizer wel, want…

Sophie:

Want?

Grunne:

Wel, ik vind, als man….

Kempen:

Als MAN?

Grunne:

Ja, ze is opwindend mooi…

Sophie:

Mooi? Zijn er meer van.

Schwarzenberg:

Ik heb U door

Hubner:

U heeft een plan

Rauscher:

Stel het ons voor

Sophie:

Vuur kan men slechts met vuur bestrijden

Hubner:

En dus een vrouw…

Hofkliek:

Slechts met een vrouw

Sophie:

Bevrijd de keizer van haar heerschappij in bed

Schwarzenberg:

Het is achterhaald dat men enkel voor die ene leeft

Grunne:

Het wordt hoog tijd dat hij zich op het slechte pad begeeft

Schwarzenberg:

Ik ken een salon waar zelfs de hoogste adel vrijt

Grunne:

Hij wordt in die kringen door mij persoonlijk ingewijd

Rauscher:

protesteren. Maar, politiek gezien… uitstekend.

Sophie:

Van nu af aan

Sophie & Hofkliek:

De monarchie in gevaar
We moeten iets doen en direct
Voor zij volledig aan de touwtjes trekt

Sophie:

Maar wel discreet, Grunne.

Grunne:

uitkiezen in de salon van Frau Wolf.

Sophie & Hofkliek:

We moeten iets doen!

Scene 4

De “salon” van Frau Wolf – hoeren

Frau Wolf:

Dat is toch ons motto hier
Ieder die heer is, hier in de weer is
Wordt bij Frau Wolf weer een dier

Frau Wolf en hoeren:

Zegt men nooit pardon
Als de lust U overmant

Frau Wolf:

Zorg dat U hier pikant ontspant

Lucheni:

De dames en omgeving

Frau Wolf:

Marie is rond en stevig
Helene in bed is hevig
Tatjana, als U dat soms opwindt, vloekt!
Een prijsdier voor de heren
Fernando met de veren
Madlene die met kunstjes bijval boekt

Lucheni:

De kleine is helaas besmet

Frau Wolf en hoeren:

Dat is toch ons motto hier
Ieder die heer is, hier in de weer is
Wordt bij Frau Wolf weer een dier
In Frau Wolf’s salon
Zegt men nooit pardon
Als de lust U overmant
Zorg dat U hier pikant ontspant

Lucheni:

Wie hoog is stuurt gewoonlijk
Een zeer vertrouwde postiljon d’amour
Die laat zijn blikken glijden
Over de mooie meiden
Kiest voor zijn keizer vast de mooiste hoer
‘t Keizerlijk personage
Bestelt hier een vrijage
Zijn dienaar heeft een kennersblik
Hij wikt en weegt, neemt een besluit
En kiest verdomd de zieke uit

Frau Wolf en hoeren:

Dat is toch ons motto hier
Ieder die heer is, hier in de weer is
Wordt bij Frau Wolf weer een dier
In Frau Wolf’s salon
Zegt men nooit pardon
Als de lust U overmant
Nergens waar U zo pikant ontspant

Scene 5

Elisabeth’s gymnastiekvertrek – de ziekte

Esterhazy:

dokter, hij is bij de aartshertogin. Oh, majesteit, oh, wat doet
U nou? Oh, God zij dank, ze komt weer bij.
Majesteit, hebt U pijn?

Elisabeth:

Nee…

Esterhazy:

Oh, daar is de dokter.

Dokter:

Wat is er gebeurd?

Esterhazy:

zijn. Geen wonder, ze eet ook nooit wat en…

Dokter:

De pols

Elisabeth:

Het gaat al beter…

Dokter:

Het hoofd verhit

Elisabeth:

Ik heb echt niets…

De Dood:

Als ik dit zie
En mij niet vergis
Denk ik dat het de Franse ziekte is
Een infectie, majesteit.
Niet levensgevaarlijk, maar onaangenaam.

Men noemt het ook wel ‘geslachtsziekte’.

Elisabeth:

Wat U wilt zeggen, mijn God dat kan niet

Dokter:

Dat kan niet? Waarom? Ook keizers zijn zwak

Elisabeth:

Mijn man is mij trouw

Dokter:

Dat is een leugen!

Elisabeth:

Dan heeft die schoft mijn puurheid als vrouw bezoedeld

Dokter:

Zo is het gegaan!

Elisabeth:

En tot in eeuwigheid haten
Of beter, ik maak me van kant

De Dood:

Ja, doe dat, Elisabeth! Ik verheug me op jou!

Elisabeth:

Jij!

De Dood:

Kom mee en vlucht met mij
En dans met mij de laatste dans
Dan ben je eindelijk vrij

Elisabeth:

Mijn man heeft mij in wezen een groot genoegen gedaan
Nu hij zijn trouw beëindigd heeft lokt nu mijn vrijheid aan
Wat mij niet ombrengt, maakt mij sterk
Ze zullen nog over mij spreken
Zijn vergrijp geeft mij het recht
De keten te verbreken
Ga!

De Dood:

Hahahahahahahahahaha!

Scene 6

Balkon Bellaria Hofburg (1872) – confrontatie Sophie en Franz-Joseph

Franz Joseph:

Ik ben echt diep geschokt
Weer heeft U uw spel gespeeld uit afgunst en uit wrok
Wilt U dat mijn dierbaar huwelijk zinloos wordt verwoest?
Hou toch op met uw bemoeizucht!

Sophie:

Degene die verwoest is zij
Jij hebt je afgewend van mij
Ze voert jou aan haar leiband mee
Om zich daarmee op mij sluw te wreken

Franz Joseph:

Is dat waar?

Sophie:

Ja, ik verzet me tegen haar

Franz Joseph:

En mij

Sophie:

De monarchie is in gevaar

Franz Joseph:

Het gaat om haar

Sophie:

Die vrouw bekijkt jou met detain

Franz Joseph:

Sinds ik haar ontrouw was bloeit mijn liefde op

Sophie:

Onze keizerin moet stralen

Franz Joseph:

U speelt uw spel

Sophie:

En haar hoge taak verrichten

Franz Joseph:

Met mij, met haar

Sophie:

Kroon en dynastie bepalen

Franz Joseph:

Maar niets drijft

Sophie:

Al haar plichten

Franz Joseph:

Ons tweeën uit elkaar!

Sophie:

Uit elkaar? Oh, mijn God… Het gaat om iets veel belangrijkers…

Franz Joseph:

Maar niets zal mijn geluk verstoren
Ik blijf bij haar, al gaat U ook tekeer

Sophie:

Harteloze zoon
Mij heb je te danken
Heel je troon en kroon
Hard te zijn en streng
Valt een vrouw niet licht
‘K heb me opgeofferd
Alles voor de plicht
Plicht of ondergang
Maar het is te laat
Als jij het kon begrijpen
En mijn taal verstaat
Mij verstaat

Scene 7

Een gekkenhuis – Waanzin

Lucheni:

Ciao, ciao, ciao, altezza! De aartshertogin sterft. Wat blijft haar anders over, nu haar zoon niet meer luisteren wil, en alles doet om zich met Elisabeth te verzoenen. Hij overlaadt haar met geschenken, een jacht, een stoeterij, een kasteel… Maar de keizerin is niet tevreden. Nee. Wat zij werkelijk wil, als cadeautje, is een gekkenhuis!

Eigenaar:

Majesteit! Wat een eer dat U onze inrichting komt bezoeken!

Elisabeth:

Ik wil graag de patiënten zien.

Eigenaar:

Natuurlijk, loopt U maar mee.

Fraulein Windisch:

Wat matigt zij zich aan
Dat is toch niet de keizerin?
Hoe durft die vrouw
Dat mens is werkelijk stapelgek
Elisabeth ben ik!

Elisabeth:

Kijk me aan

Fraulein Windisch:

Kijk me aan

Elisabeth:

Herken jij niet

Fraulein Windisch:

Herken jij niet

Elisabeth & Fraulein Windisch:

Jouw keizerin Elisabeth?

Elisabeth:

Buig voor me.

Fraulein Windisch:

Leugenaarster, druktemaakster, hou je mond

Gekken:

Leugenaarster, druktemaakster, hou je mond

Fraulein Windisch:

Breng haar naar het gekkenhuis, daar hoort ze thuis

Gekken:

Daar hoort ze thuis

Fraulein Windisch:

Ik beveel het je

Elisabeth:

In een dwangbuis, niet in een korset
Zij snoerden slechts jouw lichaam vast
Mij wordt de ziel gebonden
Ik leverde strijd
Heb alles gedurfd
En wat heb ik bereikt?
Niets, niets, echt niets
En het enige antwoord lijkt de waanzin
En de enige redding is de val
Hoe lonkt mij de afgrond
‘t Liefste liet ik mij u vallen
Waarom huiver ik voor de sprong?
Was ik maar niet voorbestemd Elisabeth te zijn
Dan was ik als Titania
Die enkel glimlacht als men zegt
Ze is geschift
Ik dans op het koord
En de angst maakt me ziek
Want kijk ik omlaag dan zie ik
Niets, niets, echt niets
ik ga tastend verder met zoekende tred
en wordt alsmaar banger voor het
niets niets echt niets !

Waanzin zou mij waarschijnlijk pas bevrijden
Maar voor waanzin mis ik de moed
Ik laat me niet kennen en hou me maar groot
Alsof mijn leven meer dan leugens en pijn in zich droeg
Als was niets, niets, echt niets genoeg

Scene 8

Rusteloze jaren – Elisabeth’s vlucht

Hofkliek:

Door de verandering van lucht
Zij wil naar Madeira
Dat is de keizer veel te ver
Dat zal haar niet weerhouden
Want daar wil ze heel graag heen

Franz Joseph:

Ik tel de dagen tot je weer terug zal zijn

Hofdames:

Nooit op dezelfde plek
Nauwelijks aangekomen geeft ze teken voor het vertrek
Dan weer steile paden, morgen weer langs de zee
Uitgeput en buiten adem rennen we met haar mee

Lucheni:

Tien jaar reist zij nu van land tot land
Dan mag men toch wel even vragen
Is ze nog wel zo jong?
Niet soms?
En wat is dit? Een grijze haar!

Franz Joseph:

Rudolf wordt achtentwintig, hij irriteert me zeer

Hofdames:

Nooit op dezelfde plek
Nauwelijks aangekomen geeft ze teken tot het vertrek
Dan weer steile paden, morgen weer langs de zee
Uitgeput en buiten adem rennen we met haar mee

Lucheni:

Weg van het niets, lijkt panisch bang
Dan mag men toch wel even vragen
Is ze nog wel zo mooi?
Niet soms?

Franz Joseph:

Men heeft mij ingelicht
Jij schrijft stukken voor de krant
En tegen mij gericht

Rudolf:

Da’s niet waar

Franz Joseph:

Ontken maar niet wat al bewezen is

Rudolf:

Uw eigen zoon!

Franz Joseph:

Je mengt je in de politiek

Rudolf:

Dat is mijn recht

Franz Joseph:

In ‘t openbaar had jij kritiek

Rudolf:

Ik meen het echt

Franz Joseph:

Jij kiest de kant van de Hongaar

Rudolf:

Net als mama

Franz Joseph:

Laat je moeder hierbuiten

Rudolf:

Daarom heeft zij U verlaten

Franz Joseph:

Dat is niet waar!

Rudolf:

Over de toekomst zult U niet praten

Franz Joseph:

Zwijg over wat je toch niet begrijpt

Rudolf:

Mij en mama en het Habsburgse Rijk

Franz Joseph:

Dat is brutaal!

Rudolf:

Wie niet veranderen wil die oogst enkel nog haat

Previous Page | Elisabeth Index | Next Page